Netcongestie ontstaat wanneer verbruikers meer elektriciteitstransport vragen dan het stroomnet aankan, bijvoorbeeld door het gebruik van warmtepompen, zonnepanelen en het laden van elektrische voertuigen. Nederland verduurzaamt momenteel in recordtempo en fossiele brandstoffen maken plaats voor duurzame elektriciteit. De vraag groeit echter sneller dan netbeheerders het net kunnen verzwaren en uitbreiden.

Maatschappelijk prioriteren

ACM maakt het mogelijk dat netbeheerders in sommige gevallen afstappen van het ‘first come, first served-principe’ waarbij aanvragen moeten worden behandeld in volgorde van binnenkomst. Netbeheerders onderschrijven het doel om sommige aanvragers met voorrang transportcapaciteit te bieden. Denk hierbij aan diensten die congestie verminderen, veiligheidsdiensten en scholen. In het voorstel dat ACM vandaag gepubliceerd heeft, is een duidelijk kader gemaakt dat handvatten biedt aan zowel de aanvragers van transportcapaciteit als de netbeheerders bij het beantwoorden van de vraag wie er voorrang moet krijgen op de aanvraag. Partijen die in een categorie van het prioriteringskader vallen krijgen niet automatisch voorrang. Daarvoor moeten ze eerst bewijsstukken aanleveren waarmee ze aantonen te voldoen aan verschillende vereisten.

Prioritering zorgt niet voor extra capaciteit

Prioritering betekent echter niet dat er extra ruimte op de elektriciteitsnetten beschikbaar komt. Op een andere manier capaciteit verdelen, maakt de koek nog niet groter. Daarom is het cruciaal dat we de uitbreiding van het elektriciteitsnet blijven opschalen en versnellen, zoals netbeheerders al doen met de Nationale Uitvoeringsagenda regionale energie infrastructuur. Ook indien prioriteit wordt toegekend, zal de capaciteit pas volgen op het moment dat dit beschikbaar is. Daarbij benadrukken netbeheerders dat voorrang geven aan de ene partij ook inhoudt dat anderen mogelijk langer op transportcapaciteit moeten wachten. Verdelen in tijden van schaarste is altijd het verdelen van de pijn. Netbeheerders gaan het kader vanaf 1 oktober toepassen in congestiegebieden.

"Netbeheerders zetten vol in op uitbreiding van onze energienetten. Daarnaast is het van belang om de ruimte die nu wél beschikbaar is zo optimaal mogelijk in te zetten"

Hans-Peter Oskam, Directeur Beleid en Energietransitie

Aansluittermijnen Grootverbruik

ACM publiceert ook het codebesluit Aansluittermijnen van grote aansluitingen. De code is gebaseerd op het voorstel dat de regionale netbeheerders en marktpartijen gezamenlijk hebben opgesteld en afgestemd met de ACM.

In het codebesluit dat de ACM gepubliceerd heeft, staan meerdere termijnen opgenomen. Die termijnen doen recht aan de complexiteit van het proces, de toegenomen vraag naar aansluitingen en het tekort aan personeel om deze te realiseren. Met de nieuwe voorgestelde werkwijze komt er meer duidelijkheid voor de aanvragers, biedt het aanvragers een realistische termijn en krijgen netbeheerders meer mogelijkheden om het werk planmatiger te doen.

Congestiemanagementonderzoek

Wie een aanvraag voor een nieuwe aansluiting doet, komt in veel gevallen op een wachtlijst te staan. In congestiegebieden moeten netbeheerders daarvoor eerst weten hoeveel ruimte en vooral hoeveel flexibele ruimte er nog is. Om daar achter te komen, doen netbeheerders congestiemanagement onderzoeken. ACM heeft vandaag ook gepubliceerd over wat zij denken dat een passende termijn is voor deze onderzoeken. ACM stelt dat in het geval van een verzoek voor een aansluiting voor afname van elektriciteit, de maximale termijn voor een onderzoek twaalf maanden mag zijn. En voor invoeding is die termijn zes maanden.

Netbeheerders zoeken naar flexibiliteit. Dat doen ze bij huidige aangeslotenen, én bij partijen die nu op de wachtlijst staan. Dit is een intensief en tijdrovend proces. Twaalf maanden voor de afname van stroom lijkt een redelijke termijn. Wel maken netbeheerders zich zorgen over de gestelde termijn van zes maanden in het geval van invoeding.

Benuting van het gevraagde vermogen

De ACM publiceert ook het codebesluit over GOTORK - een afkorting voor Gebruik Op Tijd of Raak het Kwijt. Dit besluit houdt in dat de netbeheerder de mogelijkheid krijgt om niet benut contractvermogen (elektriciteit) naar beneden bij te stellen als blijkt dat er geen zicht is op een volledige benutting van het contractvermogen door haar klanten.

Landelijk Actieprogramma Netcongestie

Hans-Peter Oskam, directeur beleid en Energietransitie Netbeheer Nederland: “Netbeheerders zetten vol in op uitbreiding van onze energienetten. Daarnaast is het van belang om de ruimte die nu wél beschikbaar is zo optimaal mogelijk in te zetten. ACM biedt daar vandaag meerdere handvatten voor, waarmee we congestie op de elektriciteitsnetten in sommige gevallen kunnen verlichten. Ik ben blij met het maatregelenpakket, dat in het Landelijk Actieprogramma Netcongestie tot stand is gekomen, waar ook de netbeheerders, belangenorganisaties en mede-overheden aan deelnemen. Nu komt het aan op de praktijk, waar de aangeslotenen en de netbeheerders samen flexruimte vinden én er weer meer mogelijk wordt op de netten.”